Charakterystyka opon radialnych
Historia opon radialnych liczy już 65 lat. Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej o rozwoju i budowie tych opon.
4 czerwca 1946 roku firma Michelin opatentowała rozwiązanie, który pozwoliło na znaczne przyśpieszenie rozwoju światowej motoryzacji. Mowa oczywiście o oponie posiadającej konstrukcję radialną. Z okazji 65 rocznicy opatentowania tego jakże istotnego wynalazku przypomnimy jego historię oraz zalety względem wcześniejszego rozwiązania, czyli opony diagonalnej.
Przed oponą radialną...
Prace nad nową koncepcją opony rozpoczęły się już znacznie wcześniej przed rokiem 1946. W roku 1913 konstruktorzy Gray i Sloper pracujący dla brytyjski firmy Palmer Tyre Company opracowali oponę przypominającą współczesną koncepcję opony radialnej. Rozwiązanie to nie weszło jednak do produkcji.
W 1929 roku pracujący dla Michelin inżynier Marius Mignol stworzył prototyp zwany klatką na muchy (fly trap). Ścianki boczne opony zostały zastąpione przez stalowe łuki znajdujące się co 1,5 centymetra, a wewnątrz znajdowała się specjalna wzmocniona dętka. Przeprowadzone badania wykazały, że opona nagrzewa się mniej i pozwala na stabilniejsze prowadzenie pojazdu. Uważano, że będzie to rozwiązanie przyszłości i koncepcja była w dalszym ciągu rozwijana. W konsekwencji 4 czerwca 1946 roku Michelin opatentował oponę radialną. Tym razem koncepcja była na tyle dopracowana, że firma Michelin zapowiedziała w 1948 roku wprowadzenie opony radialnej do produkcji.
Wprowadzenie do produkcji opony radialnej
W roku 1949 Michelin wprowadził do sprzedaży oponę Michelin X (pierwotnie nazwaną 185-400 SP) i opatentował oponę radialną ze stalowymi opasaniami.
W 1951 roku Pirelli opatentowało pod nazwą Cinturato swoją własną oponę radialną wyposażoną w opasania wykonane z wiskozy. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych XX wieku kolejne firmy, a więc: Continental, Dunlop, Firestone i Uniroyal rozpoczęły produkcję opon radialnych.
Kiedy w roku 1970 ponad 98% opon osobowych produkowanych w Stanach Zjednoczonych było nadal oponami diagonalnymi lub opasanymi, 97% opon we Francji i 80% we Włoszech było oponami radialnymi.
Stopniowo technologia radialna opanowała też inne kategorie opon poza osobowymi. W 1952 roku powstały pierwsze radialne opony ciężarowe, w 1979 roku do maszyn rolniczych, a w 1981 radialne opony lotnicze do samolotu bojowego Dassault Mirage III. W 1984 roku opracowano pierwszą radialną oponę motocyklową, a w 1987 wprowadzono ją do produkcji.
Na przestrzeni pół wieku świat się z radializował. O ile w przypadku Europy nastąpiło to bardzo szybko, to w Stanach Zjednoczonych proces ten przebiegał zdecydowanie wolniej i w zasadzie za początku radializacji w USA możemy uznać koniec lat sześćdziesiątych XX wieku. Przełomowym momentem było wybranie w 1966 foku przez Forda opony radialnej X Michelin na pierwsze wyposażenie do Lincolna Continental Mark III. Ford nie będąc zadowolonym z żadnej z opon oferowanych przez amerykańskich producentów w technologii diagonalnej, zdecydował się na wybór produktu francuskiej firmy. Klienci byli bardzo zadowoleni, rozpoczęła się rewolucja radialna, a inni producenci obecni na rynku USA również musieli rozszerzyć swoją ofertę o opony radialne. Drugim powodem przyśpieszenia radializacji na terenie Stanów Zjednoczonych były kryzysy naftowe lat siedemdziesiątych.
Różnica pomiędzy oponą diagonalną, a radialną
W oponie diagonalnej cała osnowa opony składa się kilku warstw tkanin ułożonych na przemian w dwóch kierunkach, pod różnym kątem, lecz zawsze mniejszym niż 90°. Liczba warstw zależy od rozmiaru i obciążenia na jakie projektowana jest opona. Konstrukcja ta pozwala na rezygnację z zastosowania opasania, lecz go nie wyklucza. Opona diagonalna z opasaniem nazywana jest oponą opasaną. W oponie radialnej osnowa ułożona jest natomiast promieniowo (radialnie – stąd nazwa), czyli pod kątem 90° do osi czoła opony. Dla wzmocnienia konstrukcji stosuje się opasania w czole (warstwy kordu- obecnie głównie stalowego).
Promieniowe ułożenie osnowy powoduje większą elastyczność boku opony, a opasania zapewniają usztywnienie bieżnika, co odpowiednio poprawia zachowanie się podczas jazdy po łuku i zwiększa powierzchnię styku opony z nawierzchnią. Radialna budowa opony sprawia, że w czasie ruchu wydziela się mniejsza ilość ciepła, co zmniejsza opory toczenia i zwiększa odporność na duże prędkości. Opony radialne biją też starszą koncepcje pod względem trwałości. Możliwe do osiągnięcia z ich zastosowaniem przebiegi są zdecydowanie większe. Jednak najważniejszą zaletą opon radialnych są bez wątpienia jej właściwości trakcyjne. Pozwala ona zarówno lepiej przyśpieszać, hamować, jak i panować nad samochodem w zakręcie. Dzięki wprowadzeniu tego rozwiązania ogumienie mogło sprostać wymaganiom stawianym przez szybko rozwijający się przemysł samochodowy, ale też dało potencjał do dalszego rozwoju.
Zobacz także