Oznaczenia na oponach - UTQG

W przyszłym roku zostaną wprowadzone etykiety na opony. Będą informowały o poziomie przyczepności, oporów toczenia i hałaśliwości. Czy w takiej sytuacji lista osiągów nie mogłaby zostać rozszerzona o inne właściwości, np. odporność na ścieranie?

Takie informacje już widnieją na części opon. Umożliwiają to oznaczenia UTQG (Uniform Tire Quality Grading - Jednorodna Klasyfikacja Jakości Opon), które informują nas również o poziomie przyczepności i odporności na przegrzanie.

Jest to północnoamerykański standard zgodny z normami FMVSS(Federal Motor Vehicle Safety Standards). Standard ten ma zastosowanie do wszystkich opon do samochodów osobowych, z wyjątkiem opon kolcowanych, zimowych, 4x4-offroad, do kół zapasowych i o średnicy osadzenia mniejszej niż 12 cali.

Oznaczenia UTQG muszą być umieszczone na wszystkich oponach osobowych sprzedawanych w USA. Oficjalnie oznaczenia te nie obowiązują w Europie, więc ani producenci, ani dystrybutorzy nie kładą dużego nacisku na informowanie kierowców o ich znaczeniu. Warto jednak je znać, bo na rynku europejskim pojawia się dużo opon z USA. Oznaczenia umieszczone są na boku opony pomiędzy najszerszym miejscem przekroju opony, a jej barkiem i składają się z trzech elementów: TREADWEAR – indeks odporności zużycia bieżnika, TRACTION – indeks przyczepności na mokrej nawierzchni i TEMPERATURE – indeks odporności na przegrzanie.

TRADEWEAR

U podstaw tego kryterium leży definicja opony porównawczej. Jest to znormalizowana opona, która właściwości odpowiadają indeksowi TREADWEAR 100. Wartości TREADWEAR są wielokrotnościami liczby 20. W jaki sposób określany jest indeks dla konkretnej opony? Odbywa się to na podstawie porównania współczynnika zużycia bieżnika otrzymanego w czasie znormalizowanej próby odbywającej się w kontrolowanych warunkach na wyznaczonej trasie o dystansie 6 400 mil, czyli około 10 300 kilometrów. Testowane opony są montowane na specjalnym pojeździe testowym wraz z oponami o indeksie 100, następnie po trasie wyznaczonej w okolicy bazy lotniczej Goodfellow, San Angelo w Teksasie pokonują wspomniany wcześniej dystans. Poziom zużycia mierzony jest co 800 mil (1287 km), a opony są w odpowiedni sposób rotowane. W oparciu o wyniki oponom przyznawane są indeksy: np. 60, 100, 200, czy 400.

Na rynku europejskim TREADWEAR o wartości 400 należy uznać za wysoką wartość.

Jak interpretować ten wskaźnik? Teoretyczna trwałość opony o indeksie 60 wynosi 60% trwałości opony o indeksie 100, czyli zużyje się ona prawie dwa razy szybciej niż opona porównawcza. Opona o indeksie 200 zużyje się dwa wolniej niż opona o indeksie 100, ale też dwa razy szybciej niż opona o indeksie 400, która będzie cztery razy bardziej trwała niż opona porównawcza.

TRACTION

Indeks przyczepności wyrażony jest za pomocą oznaczeń literowych AA (najwyższy), A, B i C (najniższy). Określa on zdolność opony do zatrzymania samochodu na mokrej jezdni. Próba odbywa się na asfaltowym lub betonowym torze pomiarowym w ściśle kontrolowanych warunkach. Polega ona na rozpędzeniu pojazdu do prędkości 65 km/h i następnie jego wyhamowaniu. Podczas próby system ABS zostaje dezaktywowany. W zależność od wyznaczonego współczynnika przyczepności nadawana jest odpowiednia literka indeksu Traction. W warunkach europejskich wartość indeksu przyczepności na poziomie A to minimum. Przy dynamicznym stylu jazdy doskonałym wyborem będzie indeks AA. O ile indeksy B i C są akceptowalne w realiach północnoamerykańskich, gdzie warunki drogowe i rozwijane prędkości stawiają trochę mniejsze wymagania, to oferowany przez nie poziom osiągów w Europie może nie być zadowalający. Nie kupujmy opon o indeksie TRACTION niższym niż A. Pamiętajmy, że indeks ten nie daje nam informacji na temat przyczepności na suchej nawierzchni, w zakręcie, czy odporności na aquaplaning

Oznaczenie TRACTION A jest absolutnym minimum w warunkach europejskich.

TEMPERATURE

Im większa prędkość tym bardziej nagrzewa się opona. Indeks odporności na przegrzanie wyrażony jest za pomocą liter A, B lub C i określa odporność opony na temperaturę powstającą w czasie pracy. Jest on nadawany w oparciu o badania laboratoryjne w zależności od prędkości z jaką opona jest w stanie wytrzymać. Opona, aby uzyskać oznaczenie A musi zaliczyć 30 minutową próbę z prędkością 115 mil/h (185 km/h), aby uzyskać oznaczenie B musi zaliczyć 30 minutową próbę z prędkością 100 mil/h (160 km/h), zaś opona oznaczona indeksem C musi zaliczyć próby przy prędkości 85 mil/h. Podobnie jak w przypadku indeksu Traction najlepszym wyborem są opony o indeksie A.

Odporność na przegrzanie, jest blisko związana z indeksem prędkości.

Czy UTQG jest przydatne?

Do oznaczeń UTQG należy podchodzić z pewną rezerwą. Po pierwsze nie są one obowiązkowe na rynku europejskim, a po drugie ich wartości wyznaczane są z uwzględnieniem warunków północnoamerykańskich. Jednak jeśli mamy taką możliwość warto zapoznać się wartościami UTQG przed zakupem. Odporność na temperaturę i przyczepność będą dawały pewny obraz właściwości produktu. Indeks odporności na zużycie może być natomiast pomocny w wyborze opon, które pozwolą nam na pokonanie większych przebiegów na jednym komplecie.