Stabilizator zawieszenia, a przyczepność
O stabilizatorze w samochodzie przypominamy sobie, gdy podczas przeglądu naszego pojazdu, diagnosta stwierdza: łączniki stabilizatora są uszkodzone. Niektórzy kierowcy potrafią poznać uszkodzenie po niepokojących głuchych stukach, dochodzących z okolic zawieszenia podczas powolnego przejazdu np. po bruku.
Za większość tych uszkodzeń odpowiada stan naszych dróg. Gdy koło wpada w dziurę, następuje gwałtowne uderzenie, które rozrywa gumową końcówkę łącznika. Częstszym wymianom podlegają łączniki z prawej strony pojazdu – to wynik gorszego stanu nawierzchni po stronie pobocza. Na szczęście, naprawa zazwyczaj nie jest skomplikowana ani droga. Cena części nie powinna być droższa niż kilkadziesiąt złotych w przypadku elementu znanej marki. Jazda z uszkodzonym łącznikiem stabilizatora negatywnie wpływa na bezpieczeństwo. Postaramy się wytłumaczyć, dlaczego.
Jak działa stabilizator?
Wyobraźmy sobie samochód pokonujący zakręt. Działa na niego siła odśrodkowa. Cały ciężar pojazdu przenoszony jest na koło zewnętrzne. Dodatkowo koło wewnętrzne traci przyczepność. Cały samochód przechyla się w kierunku przedniego zewnętrznego koła.
Jak temu zaradzić?
Gdyby stół w naszym domu miał lewą, przednią nogę krótszą (podobnie jak przechylone koło samochodu pokonującego zakręt), w takiej pozycji by się chwiał. Gdy nic nie możemy podłożyć pod żadną z jego nóg, skracamy po prostu przeciwną (prawą przednią) nogę. Stół wprawdzie się teraz przechyli do przodu, ale odzyska stabilność.
Dokładnie tak samo działa stabilizator - spina on oba wahacze i przenosi ich ruch z jednej strony na drugą. Gdy lewy wahacz się podnosi, to samo dzieje się z prawym. To, w jakim stopniu ten ruch jest przenoszony, zależy od średnicy pręta, z jakiego stabilizator jest zrobiony. Im sztywniejszy - tym większa część sił jest przenoszonych.
Prawdziwa rola stabilizatora
Przedni stabilizator w samochodzie zaprojektowany przez inżyniera, modelującego pracę zawieszenia, wybacza błędy niedoświadczonego kierowcy. Takie działanie wywoła podsterowną charakterystykę prowadzenia pojazdu, ale dzięki niemu samochód będzie się zachowywał neutralnie w zakręcie, poprzez zwiększenie przyczepności tylnej osi. Przy niższych prędkościach stabilizator zwiększy także poprawną reakcję na ruchy kierownicą. Inaczej będzie, gdy inżynier projektuje szybki i przejeżdżający często z dużymi prędkościami przez zakręty samochód. Będzie on miał także dodatkowo tylny stabilizator. Dzięki niemu przyczepność kół przednich w zakręcie przejeżdżanym "z gazem" będzie większa, gdyż transfer masy obciąża koła tylne. Sztywność nadwozia jest ważnym elementem, wykorzystywanym w działaniu stabilizatorów. To poprzez nie balans masy jest przekazywany z przedniej do tylnej części pojazdu i na odwrót. Dlatego, między innymi, konstruktorzy dążą do tworzenia coraz to sztywniejszych konstrukcji.
Jaki wpływ stabilizator ma na nasze bezpieczeństwo?
Nasze bezpieczeństwo zależy w dużej mierze od przyczepności na drodze. Dlatego zaopatrujemy się w jak najlepsze opony, dbając, by ich stan był jak najlepszy. Stabilizator odpowiada za to, by w sposób maksymalny wykorzystać przyczepność wszystkich kół - zmniejszając przechył i obciążenie pojedynczych kół w zakręcie - przenosi rolę przyczepności na wszystkie koła.
Samochód z uszkodzonymi łącznikami stabilizatora może się zachować w zakręcie nerwowo i niestabilnie (bo raz będzie się prowadził z wykorzystaniem stabilizatorów a chwilę później ich praca będzie niwelowana przez luzy na łącznikach). Osoby tuningujące samochody często zapominają o stabilizatorach. Zwiększają sztywność zawieszenia stosując sportowe – twardsze - sprężyny i amortyzatory. Jednak fabryczny stabilizator nie został zaprojektowany do pracy w takich warunkach. Jego wadą jest zbytnia wiotkość, by przenieść w skuteczny sposób zwiększone siły, wytwarzane przez sportowe zawieszenie. Efektem takich czynności może być niepożądana charakterystyka prowadzenia pojazdu. Aby rozwiązać ten problem, należy zastosować wyczynowy odpowiednik o większej średnicy.
W kolejnym cyklu o zawieszeniach w pojazdach przybliżymy wagę zbieżności kół przednich i tylnych na prowadzenie pojazdu. Zapraszamy do lektury!
No i wszystko jasne :) Dzięki za artykuł
Zobacz także